phun thuốc muỗi có độc hại không ?

Gia đình có người bị viêm phế quản mãn tính, bệnh hen, bệnh tim mạch thì không nên phun thuốc diệt muỗi.

Chỉ độc khi con người nuốt phải

“Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của cả gia đình, bạn nên đến các trung tâm vệ sinh dịch tễ hoặc các cơ sở có uy tín để được tư vấn về loại thuốc, liều lượng, có nên sử dụng hay không. Nếu nhất thiết phải phun thì phun xa nguồn nước, không nên phun vào bếp ăn, phun từ 2m trở xuống và dọn dẹp sạch sẽ trước khi phun”, bác sĩ Vũ Đức Long cho hay.

 thuốc phun muỗi là một dạng hóa chất thuộc nhóm thuốc trừ sâu (insecticide, pesticide) có tác dụng diệt được côn trùng thì chắc chắn chúng có độc. Tuy nhiên, tính độc ở thuốc phun muỗi y tế tác động đến côn trùng qua tiếp xúc và vị độc. Côn trùng chỉ có thể bị tiêu diệt khi chúng đậu (bò, trườn) trên bề mặt đã phun thuốc và đưa thuốc vào miệng (vòi), qua đó tác động tới đường tiêu hóa và hệ thần kinh. Vì vậy, thuốc chỉ gây độc khi con người uống (nuốt) phải hoặc bôi trực tiếp trên bề mặt da mà không gây độc qua đường hô hấp. Điều đó có nghĩa là không gian khu vực được phun thuốc không gây ảnh hưởng tới người sử dụng.

Cùng với việc sử dụng những trang thiết bị hiện đại, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sử dụng, nồng độ sử dụng, các biện pháp hỗ trợ vệ sinh trước, trong và sau khi phun thuốc, thì có thể khẳng định việc phun thuốc diệt muỗi trong nhà không gây hại cho người.

Cũng theo ông Huy, các loại thuốc diệt côn trùng đang được sử dụng đều đã qua các cuộc thử nghiệm nghiêm ngặt bởi Tổ chức Y tế Thế giới. Tại Việt Nam, người ta phân chia thành 4 nhóm độc với các biểu tượng cụ thể trên bao bì. Theo đó, hầu hết các loại thuốc diệt côn trùng đều thuộc nhóm 3 (độc trung bình) hoặc nhóm 4 (độc nhẹ).

Không phun khi bị hen, viêm phế quản

Theo bác sĩ Vũ Đức Long, Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội, điều đáng lo ngại là trên thị trường dạng thuốc phun muỗi không rõ nguồn gốc vẫn được tiêu thụ khá nhiều. Những loại này không ghi rõ thành phần hóa học cũng như các chỉ dẫn khác theo quy định về nhãn mác.

Nguy hiểm hơn là có nhiều người tự ý mua thuốc phun muỗi về pha và phun cho nhà mình. Nếu người dân dùng thuốc tùy tiện, không đúng liều lượng, dùng trong một thời gian quá dài... sẽ dẫn tới tình trạng côn trùng kháng thuốc.

Theo bác sĩ Long, các sản phẩm diệt côn trùng thường được sản xuất theo ba nhóm: Nhóm có gốc clo hữu cơ (gồm các chất như Aldrin, DDVP, DDT, BHC, Lindane), nhóm có gốc phốt pho hữu cơ (gồm Dichlorvos, Mathathion, Diazinon) và nhóm có gốc Pyrethrine. Thuốc xịt muỗi nhóm 1 và 2 đã bị cấm sử dụng do rất độc. Người dùng có thể bị nhiễm độc nếu không mang khẩu trang, bị dị ứng da, chảy nước mắt, ngứa, hắt hơi, khó thở…

PGS.TS Trương Sĩ Niêm, Phó Trưởng khoa Dịch tễ, Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ cho biết, khi phun thuốc muỗi có nhiều độc tính, muỗi càng chết nhanh càng chứng tỏ nồng độ thuốc cao, hóa chất đó có tác dụng rất mạnh. Như vậy, không chỉ muỗi, côn trùng chết mà con người cũng bị ảnh hưởng. Bên cạnh đó, việc hóa chất vẫn còn tác dụng với muỗi một thời gian dài sau khi phun chứng tỏ thuốc vẫn tồn lưu trong môi trường và con người hằng ngày vẫn phải hít những hóa chất này.

Bác sĩ Long cho biết thêm, hiện có một số thuốc ít độc với môi trường sống, được Bộ Y tế cấp phép. Phun loại thuốc này có thể an toàn tuyệt đối đối với những người khỏe mạnh. Riêng với những người bị đường hô hấp như viêm phế quản mãn tính, bệnh hen, bệnh tim mạch… thì không nên phun. Khi phun phải đảm bảo để cho thuốc khô thì mới vào nhà. Thời gian chờ cho thuốc khô ít nhất phải 2 – 3 tiếng.